
Cantar e Pizzicar
Sala Koncertowa Collegium Copernicanum
15 listopada 2025, g. 18:00
WYKONAWCY
Dorota Szczepańska – sopran
Rafał Tomkiewicz – kontratenor
Alon Sariel – mandolina
Martyna Pastuszka – skrzypce barokowe, kierownictwo artystyczne
{Oh!} Orkiestra
PROGRAM
G.Ph. Telemann (1681-1767): Concerto Polonois G major TWV 43:G7
L. Vinci (ok. 1690-1730): Gismondo Re di Polonia Parto con quella speme
T. Albinoni (1671-1751): Dopoi nembi from Eraclea
J.A. Hasse (1699-1783): Mandolin concerto in G
J.A. Hasse: Marc’Antonio e Cleopatra, Aria Bella estade
A. Scarlatti (1660-1725): Carlo Re d’Alemagna, Aria Aure voi, che sussurrando
L. Vinci: Gismondo re di Polonia, Aria Ama chi t’odia
A. Vivaldi (1678-1741): Mandolin concerto in C
A. Vivaldi: Juditha tryumphans, Aria Transit aetas
J.A. Hasse: Sanctus Petrus et Sancta Maria Magdalena, Aria Mea tormenta, properate!
G.Ph. Telemann: Violin Concerto a moll TWV 51:a1 Adagio – Allegro – Presto
W. von Bayreuth (1709-1758): Argenore, Aria Vado a morir per te
A. Vivaldi: Tieteberga, Aria Sento in seno ch’in pioggia di lagrime
G.F. Händel (1685-1759): Giulio Cesare in Egitto, Aria Caro… bella…Più amabile beltà
O PROGRAMIE
Barok kształtuje swoją dramaturgię poprzez grę afektów i kontrastów: między liryczną kantyleną a pulsującym rytmem tańca, między retoryką głosu a wirtuozerią instrumentów. Program Cantar e Pizzicar został zbudowany właśnie na tych napięciach – prowadzi od idiomu koncertu instrumentalnego i stylizacji tanecznych, przez dramat opery seria, po refleksję oratorium. Jego oś stanowi dialog „cantar” i „pizzicar”: śpiewu i brzmienia strun szarpanych.
Początek wieczoru osadzony jest w nurcie koncertu i muzyki alla polacca. Concerto Polonois Telemanna oraz koncertowe ogniwa skrzypcowe i mandolinowe (Hasse, Vivaldi) pokazują, jak barokowa orkiestra konstruuje energię formy: klarowny rytm, wyrazista harmonia basso continuo, dialog soli z tutti. Jelitowe struny smyczków dają ciepłe, ziarniste brzmienie, a artykulacja „na mowie” wzmacnia retoryczność frazy. W tej perspektywie koncert skrzypcowy (a-moll Telemanna) i koncerty mandolinowe nie są tylko pokazem sprawności – to laboratorium barw i afektów, w którym krótkie motywy i kontrastujące odcinki budują narrację równie sugestywną jak scena operowa.
Środkowe bloki programu należą do włoskiej opery XVIII wieku. Vinci, Albinoni, Hasse, Scarlatti, Caldara i Händel reprezentują różne odcienie opery poprzez arię, traktowaną jako miniatura dramatyczna, oparta na jednym afekcie i klarownej formie da capo. Dwa typy głosu, które w baroku były szczególnie cenione: sopran o jasnym, srebrzystym blasku, i kontratenor, będący dzisiejszym odpowiednikiem legendarnego głosu kastrata, łączący męską siłę z niezwykłą delikatnością – tworzą tu dwa odrębne „instrumenty”. Razem tworzą dynamiczną sieć relacji, w której afekty opery ujawniają się nie tylko w tekście, ale w samym brzmieniu głosów.
Istotnym elementem wieczoru jest obecność mandoliny – instrumentu, który w XVIII wieku przestaje być wyłącznie częścią muzyki ludowej i amatorskiej, wchodząc do repertuaru koncertowego. U Vivaldiego i Hassego staje się solistą w pełnoprawnych koncertach, a jej jasne, szarpane dźwięki wchodzą w dialog z orkiestrą i głosem, wnosząc wyjątkową barwę i rytmiczną precyzję do narracji muzycznej. W Cantar e Pizzicar mandolina pojawia się nie tylko jako solistka: staje się partnerem dla głosu – zderzenie „pizzicare” i „cantare” daje rzadką możliwość bezpośredniego dialogu ze śpiewem, w którym kruchość dźwięku strun i ekspresja ludzkiego głosu uzupełniają się, a czasem rywalizują o uwagę słuchacza.
Warstwa sakralno-oratoryjna (Hasse, Sanctus Petrus et Sancta Maria Magdalena; Vivaldi, Juditha triumphans) dopełnia obraz epoki. Tutaj dramat przenosi się z teatru na obszar duchowej retoryki: duetowe sploty głosów, imitacje, ostinatowe figury basu wzmacniają znaczenie tekstu, a orkiestra – z klawesynem i wiolonczelą w fundamencie – modeluje napięcie przez zmianę faktury i rytmu.
Cantar e Pizzicar to przede wszystkim spotkanie silnych osobowości artystycznych. Każdy z wykonawców wnosi własne doświadczenia i sposób myślenia o muzyce, a całość powstaje nie jako prezentacja jednego zespołu, lecz jako dialog między różnymi wrażliwościami. Wspólne wykonanie staje się przestrzenią wymiany – głosów, instrumentów, interpretacji – w której indywidualne języki splatają się w jedną narrację. Dzięki temu koncert nabiera charakteru wydarzenia unikalnego, opartego na twórczym zderzeniu odmiennych perspektyw.
WYYKONAWCY

Dorota Szczepańska
Sopranistka specjalizująca się przede wszystkim w muzyce epoki baroku i klasycyzmu. Chętnie wykonuje muzykę kameralną, nie stroniąc również od improwizacji i jazzu. Studia wokalne ukończyła na Uniwersytecie Muzycznym im. Fryderyka Chopina w Warszawie i w Hochschule für Musik, Theater und Medien w Hannoverze w klasie Prof. Marka Rzepki. Wykonała m.in. główną partię w „Semele” G.F. Haendla pod batutą Howarda Armana oraz partię Marii w „Lazarus” F. Schuberta pod batutą Trevora Pinnocka podczas Potsdamer Winteroper. Wystąpiła na Baltic Sea Festival w Sztokholmie razem z Christina Pluhar i L’Arpeggiata śpiewając u boku Céline Sheen, Luciana Mancini, Vincenzo Capezzuto, Alessandro Giangrande and João Fernandes, jak i w Herrenhausen w Hannoverze u boku Rolando Villazón. W 2024 zadebiutowała z sukcesem w roli Cleopatry w dziele „Giulio Cesare” Händla śpiewając m.in. razem z Yuryim Mynenko i Nicholasem Tamagna pod batutą Adama Banaszaka w Warszawskiej Operze Kameralnej, zyskując uznanie publiczności i krytyki. W tym samym roku zadebiutowała również w roli Dydony w dziele „Dydona i Eneasz” Purcella pod batutą Dirka Vermeulen’a. W 2025 zadebiutowała w roli Ismene w wykonaniu koncertowym „Mitridate re di Ponto” Mozarta pod batutą Philippe Jarousskiego na festiwalu Opera Rara. Wykonała także partię La Madre w oratorium „San Giovanni Battista” Stradellego u boku m.in. Topi Lehtipuu i Sylvii Frigato pod dyrekcją Andrea de Carlo i jego Ensemble Mare Nostrum w Teatro Carlo Felice w Genovie oraz na festiwalu w Ravennie. Wystąpiła także jako Galatea w Haendlowskim dziele „Acis and Galatea” w Polskiej Operze Królewskiej pod dyrekcją Krzysztofa Garstki, jako Euridice w dziele Glucka pod dyrekcją Paula Esswooda oraz wykonała partię Orlanda w wersji koncertowej opery „Argenore” W. von Bayreuth pod batutą Antoniusa Adamske, a także m.in. partię sopranową w „Requiem” Mozarta pod dyrekcją Martyny Pastuszki razem z {oh!} Orkiestrą, Reginaldem Mobley’em i the Marian Consort w NOSPR. Dokonała również nagrania „Ave Maria” Krzysztofa A. Janczaka razem z London Symphony Orchestra, muzyki do baletu „Stín” B. Martinů wraz z Ianem Hobsonem i Sinfonią Varsovią, jak i wielu innych nagrań płytowych m.in. dla wytwórni NAXOS, DUX i ARCANA. Zaśpiewała także na wielu ścieżkach dźwiękowych m.in. do serialu „Zasada przyjemności” M. Lorenca oraz „Even Mice belong in Heaven” i „Czarna Owca” K. A. Janczaka. Razem z Alonem Sarielem oraz Peterem Schwebsem stworzyła Lamento Project, w którym barok przeplata się z muzyką popularną.
Rafał Tomkiewicz
kontratenor, doktor sztuki, absolwent Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie (2018) w klasie prof. Artura Stefanowicza. W latach 2017–2019 był uczestnikiem Akademii Operowej przy Teatrze Wielkim – Operze Narodowej. Finalista prestiżowego Konkursu Cesti w Innsbrucku (2018), poświęconego muzyce dawnej. W sezonie 2025/26 wystąpi w rolach pierwszoplanowych: Giulio Cesare w Giulio Cesare in Egitto Haendla (Landestheater Salzburg), Ottone w L’incoronazione di Poppea Monteverdiego (Staatstheater Darmstadt), Poro w Poro, Re dell’Indie oraz Athamas w Semele Haendla (Opera Rara Festival).
Do jego najnowszych kreacji należą: Oberon w A Midsummer Night’s Dream Brittena (Oper Graz), La Virtù w La Senna festeggiante Vivaldiego (Opéra Royal de Versailles), Unulfo w Rodelindzie Haendla (Oper Frankfurt, MusikTheater an der Wien, Sala Santa Cecilia), Farnace w Mitridate, Re di Ponto Mozarta (Opera Rara Festival) czy Tolomeo w Giulio Cesare in Egitto (Warszawska Opera Kameralna). Występował także na Festiwalach Haendlowskich w Karlsruhe i Halle, debiutował jako Orfeo w Orfeo ed Euridice Glucka (Filharmonia Pomorska) oraz jako Pastor w L’Orfeo Monteverdiego z zespołem L’Arpeggiata. Artysta współpracował z czołowymi dyrygentami, m.in. Christophe’em Roussetem, Laurence’em Cummingsem, George’em Petrou i Benjaminem Baylem, a także z renomowanymi zespołami, takimi jak Les Talens Lyriques, Freiburger Barockorchester czy Bach Consort Wien.
Alon Sariel
Izraelski mandolinista, lutnista i dyrygent, którego trudno zaszufladkować. Vancouver Sun chwali jego „olśniewającą wirtuozerię”, Gramophone nazywa serię nagrań Plucked Bach „wysoce poetycką”, a Diapason podkreśla jego wrażliwą grę w Opéra Royal de Versailles z zespołem Le Poème Harmonique. Artysta występował jako solista w takich salach jak Elbphilharmonie w Hamburgu, Concertgebouw w Amsterdamie, Palacio de Bellas Artes w Meksyku czy Sala São Paulo w Brazylii oraz na festiwalach w Utrechcie, Innsbrucku, Halle, Göttingen, Würzburgu, Kopenhadze i Valletcie. Współpracował z orkiestrami Frankfurt Radio Symphony, Jerusalem Symphony Orchestra, NDR Radiophilharmonie, a także z zespołami historycznymi, m.in. Cape Town Baroque Orchestra i Kölner Akademie. W 2018 roku jego album Telemandolin zdobył nagrodę OPUS Klassik za najlepsze nagranie koncertu XVIII wieku.
Repertuar Sariela obejmuje utwory od Bacha po Mozarta, ale chętnie sięga też po mniej znanych kompozytorów. W 2025 roku wyda album Vienna Mandolin Stories (PENTATONE), zawierający odnalezione po 200 latach utwory Ernesta Krähmera oraz autorską rekonstrukcję koncertu Haydna. Przed nim koncerty m.in. ze Västerås Sinfonietta, Thüringen Philharmonie i English Chamber Orchestra, występy w Japonii, Armenii oraz recitale Plucked Bach w Niemczech. Jest członkiem Foundation Committee Festiwalu Haendlowskiego w Göttingen i ambasadorem organizacji Pro Animale.
Martyna Pastuszka
Kapelmistrzyni, solistka, kameralistka, założycielka i dyrektor artystyczny {oh!}Orkiestry, z którą regularnie koncertuje. Występowała także z cenionymi zespołami, jako kierownik artystyczny, koncertmistrz, solistka czy kameralistka, m.in. Le Concert de la Loge, Concerto Copenhagen,Hrvatski Barokni Ensambl, Collegium Vocale Gent, Le Parlement de Musique, Aukso, Orquesta Barroca de Sevilla.Jako koncertmistrz współpracuje z Pygmalion Ensemble Raphaela Pichona oraz orkiestrą Utopia Teodora Currentzisa.
W 2022 roku jako dyrektor artystyczny-rezydent festiwalu Misteria Paschalia w Krakowie zaprogramowała całą edycję i prawykonała oratorium Jacoba Schubacka Die Jünger zu Emaus. {oh!} Orkiestra pod jej kierownictwem wykonuje także opery, takie jak Arminio Hassego Gismondo, re di Polonia Vinciego i Didone abbandonata Sarriego. W 2022 roku {oh!} Orkiestra jako rezydent festiwalu Bayreuth Baroque poprowadziła wykonanie sceniczne Alessandro nell’Indie Vinciego, a w roku 2023 odbyła się premiera opery Venceslao Antonio Caldary.Prowadzona przez nią {oh!} Orkiestra oraz {oh!} Trio nagrywa dla wytwórni: Aparte, Sony, NIFC, Muso, CPO, Dux, Supraphon, Prospero.Martyna została nominowana do nagród Opus Klassik w kategorii Dyrygent Roku, Paszporty Polityki, Fryderyki oraz nagrodzona Koryfeuszem 2023r. w kategorii Osobowość Roku. W 2021 r. TVP Kultura zrealizowała film dokumentalny w reżyserii Grzegorza Jankowskiego „ Nie jestem maestro”, przybliżający pracę i relacje muzyków {oh!} Orkiestry oraz sylwetkę jej liderki. Ten dostępny jest na platformie vod.tvp.pl.

{Oh!} Orkiestra
{oh!} Orkiestra została założona w 2012 roku szybko zyskując miano najlepszej orkiestry specjalizującej się w wykonawstwie historycznym w Polsce. Zespół koncertował w najważniejszych salach koncertowych, takich jak Wigmore Hall, Theater an der Wien, Tchaikovsky Concert Hall w Moskwie, Auditorium de l’Opéra de Dijon, oraz na festiwalach takich jak Bayreuth Baroque Opera Festival, Bachfest Leipzig, Händel-Festspiele w Halle, Tage Alter Musik Regensburg i Musikfestspiele Potsdam Sanssouci.{oh!} Orkiestra wydała czternaście albumów CD z muzyką instrumentalną i operową różnych epok. Zespół nieustannie odkrywa zapomniany barokowy repertuar operowy wskrzeszając między innymi dzieła takie jak Alessandro nell’Indie Leonarda Vinci, Gismondo re di Polonia Leonarda Vinci i Il Venceslao Antonio Caldary. Rok 2022 przyniósł orkiestrze owocną współpracę z festiwalem Misteria Paschalia. {oh!} Orkiestra została zaproszona jako zespół rezydent wraz z Martyną Pastuszką jako Dyrektorem Artystycznym. Orkiestra była również zespołem rezydentem Festiwalu Opery Barokowej w Bayreuth w 2022 roku. Od 2018 roku orkiestra regularnie współpracuje z Narodowym Instytutem Fryderyka Chopina. Dzięki tej współpracy {oh!} Orkiestra otrzymała od Instytutu zaproszenie do nagrania kompletu symfonii Mozarta, a także dzieł muzyki polskiego romantyzmu.
